Reisverslag 4

Zondagavond maakten we een uitstapje naar Blauwgrond waar je een verzameling aan Javaanse eettentjes hebt, de Warungs. Daar zou voor mij een eerste kennismaking plaatsvinden met de betere Javaanse/Indonesische keuken. En ik moet opbiechten, het was zo fantastisch lekker dat ik voor een Javaanse maaltijd van deze kwaliteit de Indiase keuken aan de kant schuif. In het restaurant probeerden we eindelijk de pitjel, wat voor een groot deel uit taugé bestaat. Dat was niet het meest tongstrelende. Wat buitengewoon lekker was, was de beef met seroendeng (kokos pinda mengsel). Mijn neus staat sinds die tijd de richting van de kokosgerechten op.

Onze hindoe-taxichauffeur tipte ons dat de daarna even bij Choi’s supermarkt moesten gaan kijken. Dat was inderdaad een belevenis. Er waren heel veel Nederlandse producten en in het zuivelvak, waar ik me altijd graag ophoud, trof ik naast tonnetje Almhof yoghurt en optimel ook Den Eelder yoghurt aan. De Den Eelder boerderij staat komisch genoeg ongeveer 6 kilometer van Gameren vandaan. Wel is het zo dat je voor deze producten hier 3 of 4 keer zoveel betaalt als in Nederland. Ik voel me in Nederland altijd een beetje decadent als ik daarvoor naar de AH ga, maar hier zijn dus mensen die er zonder pardon het viervoudige voor neerleggen. Sowieso valt op dat er hier ook af en toe gigantische huizen staan en met hele grote, nieuwe auto’s wordt gereden.

Maandag gingen we naar de Rooms katholieke Sint Petrus en Paulus Kathedraal in het centrum van Paramaribo om de mis bij te wonen. Deze kerk is echt een bezienswaardigheid. Hij is namelijk van hout. Van binnen ook buitengewoon bijzonder om te zien omdat hij niet geverfd is. Het doet een beetje aan een oud schip denken.

Met lange broek en bedekte schouders namen we plaats in de banken met een liturgisch boek. Tot mijn grote schrik kwam er toch nog een koster naar mij toe. Wat bleek: ik moest mijn zonnebril af doen – ik heb de discussie over het feit dat deze op sterkte is maar gelaten.

De bisschop die de dienst leidde, moest een beetje de trein halen. De ene na de andere tekst, die overigens heel mooi was, werd er doorheen gejaagd. Toen kwam het moment van de eucharistie. De hostie werd omhoog gehouden en er werd heel hard met een bel geslagen. Even moest ik aan de hindoe-diensten denken waarbij met een bel geslagen wordt om de god in het beeld af te laten dalen. Liturgisch schijnt het zo te zijn dat de bel bedoeld is om de aandacht te vestigen op dit zeer sacrale moment.

Nu ging echter ook het geweten spreken. Wel naar voren, niet naar voren voor de eucharistie. Martijn, stond al in een vloek in en een zucht vooraan dus ik vond het toch ook al te bizar als ik na alle reli-uitstapjes het lichaam van Christus aan mij voorbij liet gaan. Martijn had de hostie verorberd en toen kwam ik. Opeens ging er een lichtje branden bij de bisschop. Die vroeg of ik de eerste communie had gedaan. Nee dus. Nou moest ik daar als enige zonder hostie de kerk uit.

De middag brachten we winkelend in het centrum door. Je ontdekt altijd weer boeiende dingen. Zo blijken alle Chinezen, die als een soort van plaag, tot groot ongenoegen van de lokale bevolking, overal supermarkten en kledingwinkels bouwen, ongeveer hetzelfde te verkopen en ook altijd open te zijn. Maar wel bleken de regulier winkels in Paramaribo al om half 5 te sluiten. En tja, ik was toch echt nog niet uitgewinkeld. Aan de andere kant moesten we ook maar op tijd orde op zaken gaan stellen in ons appartement omdat we de dag erna Paramaribo tijdelijk zouden inwisselen voor Nieuw Nickerie.

De staatbusjes naar Nickerie vertrekken elke dag om 06:00 en 13:00. Aangezien het rond de 250 kilometer rijden is, waren we om kwart over 5 al op weg naar de centrale bushalte. Het is zo dat je een nummertje kunt halen bij het loket voor de bus en dat ze dan wachten tot die vol is. Hij was al bijna vol toen wij kwamen. Gelukkig was er nog plek, hoewel ik wel boven de wielkast moest zitten. Dat ga je na een aantal uren wel merken. Vroeg vertrekken betekent ook vroeg aankomen dus rond half 11 waren we in Nieuw Nickerie: de derde stad van Suriname. Meteen maar wat eten op de centrale markt van Nieuw Nickerie gekocht en naar een hotel gelopen. Dat was oud en muf maar voor 1 nachtje wel best.
Nu, hoewel Nieuw Nickerie de derde stad is van Paramaribo heb je het eigenlijk in een uurtje wel gezien. Het bestaat uit een raster van straten: ongeveer 7 straten horizontaal en 7 verticaal en je loopt toch in een kwartier wel een straat uit. In Paramaribo toeteren auto’s naar je dat ze je in een noodvaart voorbij willen rijden. Hier gaan automobilisten stilstaan en toeteren ze dat je voor hun auto langs mag passeren.

Op de centrale markt regelden we een taxi-chauffeur die ons naar de Ganga Mandir zo’n 7 kilometer de polder in zou brengen. Deze hindoe tempel, gewijd aan de godin Ganga (van de Ganges, het heilige water in India) staat aan de zeedijk. Het is een hele atypische tempel want naast dat hij aan Ganga gewijd is, wordt hij vooral ook veel gebruikt door vrouwen en voeren zijn aan de waterkant daar hun rituelen uit. Er is dus ook minder sprake van reguliere diensttijden, maar mensen komen er om te offeren als daar aanleiding toe is. De gebouwen waren om die reden ook allemaal open en hoewel er niemand was, konden we daarom toch van alles zien.

Wat opviel was natuurlijk dat er veel beelden van de godin Ganga stonden, die je normaal eigenlijk nauwelijks ziet. Ganga’s rijdier is een krokodil dus ze is makkelijk herkenbaar. Verder stonden er vooral veel beelden van godinnen in plaats van goden. Ook was er naast het hoofdgebouw een bijgebouw waar enkele kleinere beelden stonden. Wat opvallend was, was dat er bij het beeld van de apengod Hanuman die buigt voor de goden Rama, Sita en Laksman twee houten sandalen waren geplaats. Ik had dit nog niet eerder gezien. Het verhaal achter deze sandalen is als volgt: Een koning had vier zonen van verschillende vrouwen. Op een dag kondigt hij aan dat hij afstand wil doen van de troon en dat de heerschappij over zal gaan op Rama. Als de broers op een dag buiten de stad zijn komt de jaloerse moeder van de broer van Rama huilend bij de koning dat ze zo verdrietig is. De koning vraagt haar wat er aan de hand is en ze legt uit dat ze hem eens heeft gered van het slagveld en dat de koning had gezegd dat ze hem daarom om een gunst mocht vragen. Ze geeft aan dat ze die gunst nu ingelost wil hebben en de koning stemt toe dat ze hem tot de helft van zijn koninkrijk mag vragen. Ze geeft aan dat ze wil dat haar zoon koning wordt en dat Rama in ballingschap moet. Rama gehoorzaamt en wil deze belofte invullen en gaat voor 14 jaar in ballingschap. Zijn broer is er echter helemaal niet blij mee dat hij nu moet heersen en zet de sandalen van Rama op de troon om hem de eer te geven tot die terugkomt uit ballingschap.
Nu, ik vermoed dat de sandalen in de tempel hierop wezen.

Na de Ganga Mandir vroegen we de taxichauffeur ons naar de tempel van de Arya Samaj (de beeldloze stroming in het hindoeïsme) te brengen. Aan de hand van het boek Hindoes in de Creoolse wereld, reden we door de polder van Nickerie. Ik kreeg enorm zin om iemand van een motor/brommertje af te trekken en zelf door de polder rond te gaan rijden. Er wonen namelijk heel veel hindoes met eigen tempeltjes aan hun huizen vast. Helaas waren we echter overgeleverd aan de taxichauffeur. Die stopte echter wel op elk plekje dat ik aangaf.
De hindoes in Suriname planten bij hun huizen vlaggen in allerlei kleuren (met name rood en geel, die symbool staan voor Hanuman en Shiva), de zogenaamde jhandi. Het laat zien dat er een hindoe woont en het maakt de grond ook een soortement van geheiligd voor hen. Nu is het zo dat je in Nieuw Nickerie meer kans maakt op variatie in vlagkleuren. Zo zouden er ook paarse en zwarte vlaggen kunnen zijn. Met name was ik erop gebrand om de zwarte te vinden. De zwarte staan namelijk voor de godin Kali. Kali is een bloeddorstige godin met een zwarte huidskleur. Zij wordt van afgebeeld met een ketting van doodshoofden en een afgehakt hoofd in haar hand. In Suriname kwam haar verering in opspraak omdat aan haar geiten en alcohol werd geofferd. In de jaren ’80 werden enkele priesters die Kali-diensten leidden vermoord om deze reden. Ik was dan ook benieuwd of er nog wat van de Kali-dienst te zien was.

Toen we langs een huis met een tempel reden met onder andere een zwarte vlag maande ik de chauffeur te stoppen, temeer daar ik een soort van davidsster op de vlag zag staan.

De tempel stond op het terrein van een huis en toevallig was er iemand thuis. Roy leidde ons rond en vertelde dat hij 35 jaar in Den Haag had gewoond en pas sinds een jaar was teruggekeerd naar Suriname omdat zijn moeder ziek was geworden. Zijn moeder was een half jaar geleden overleden en daarom mochten er, tot een jaar na haar dood, geen rituelen in de tempel worden uitgevoerd. Hij wist nauwelijks het onderscheid tussen de goden Shiva en Vishnu te maken en over de zwarte vlag zei hij: die vlaggen zijn allemaal voor verschillende goden. Over de offers aan Kali, die ook in de tempel stond, vertelde hij dat zij tegenwoordig dezelfde offers krijgt als de andere goden.

Na een gastvrije rondleiding van Roy reden we verder door de polder langs twee tempels van de Arya Samaj die echter gesloten waren. Bovendien stonden ze achter forse hekwerken waardoor er weinig te zien was. Zodoende kwamen we vrij snel weer bij ons hotel. Omdat we dachten dat ook hier de winkels om half 5 zouden sluiten, gingen we snel naar buiten. Daar bleek echter alles gesloten. Later kwamen we erachter dat de winkels in Nieuw Nickerie nu juist wel een siësta sluiting van 12:00 tot 16:00 uur hanteren.
We kwamen in het buitengewoon rustige stadje nog bijna in de verleiding om het toeristische Bigi Pan te bezoeken (een natuurpark met vooral vogels), maar besloten het geld toch maar op zak te houden aangezien voor ons oog de meeste vogels nogal op elkaar lijken en de kans een toekan te zien toch minimaal is.

In Nickerie maakten we de wishlist van bijzondere lekkernijen van Suriname af. De Javaanse pindasoep werd getest en ook ontdekte ik nog de marmercake, een soort cake/croissant gevuld met gesuikerde kokosrasp.

Verder werd Nickerie bij ons vooral beroemd omdat er veel spullen te koop waren die ‘van de vrachtwagen gevallen’ leken te zijn. Zo was er heel veel schrijfgerei van Blond Amsterdam te vinden en de ordners waren – in tegenstelling tot de Hollandse zuivel – maar een kwart van de prijs. Nu was het wel zo dat ze ook allemaal het busje mee in moesten en dat viel vandaag wel tegen.

Het busje zat afgeladen vol en ik zat, omdat we nummertje 21 en 22 van 30 waren, weer op de wielkast. Naast me zal een echte Surinaamse mevrouw die me helemaal platdrukte tegen het raampje. Het grootste deel van de woensdag sleten we in het busje dat er ditmaal 4,5 uur over deed omdat er controles waren in verband met drugssmokkel uit Guyana.

Wat ons de komende dagen nog rest is het Surinaams Museum en fort Zeelandia waar de decembermoorden zijn gepleegd en waarschijnlijk nog wat avonturen in zwemwater.